हिवाळातल्या पदार्थांबद्दल एक पोस्ट मी काही दिवसांपूर्वी लिहिली होती. आज त्याच पोस्टचा दुसरा भाग.
हिवाळ्यात वेगवेगळ्या भाज्या मिळतातच. पण या हवेत त्यांची चव काही औरच असते. शिवाय दिसायलाही त्या रसरशीत दिसतात. त्यामुळे तुम्ही बघितलंत तर प्रत्येक प्रांतात या काळात मिश्र भाज्या केल्या जातात असं तुमच्या लक्षात येईल. जसं की गुजरातेत उंधियो, महाराष्ट्रात भोगीची भाजी किंवा लेकुरवाळी भाजी, दक्षिणेत अवियल, विदर्भात पोपटी. या सगळ्या भाज्यांमध्ये ब-याच भाज्या एकत्रितपणे वापरल्या जातात. उंधियोत मेथी, सुरती पापडी, मटार-तूर-हरभ-याचे कोवळे दाणे, वांगी-बटाटे, कोनफळ, रताळी, केळी, ओली हळद असं सगळं वापरलं जातं. मसाला म्हणाल तर ओलं नारळ-ओला लसूण-भरपूर कोथिंबीर यांचा सढळ हातानं वापर केला जातो. उंधियो नुसता खायलाही मस्त लागतो.
उंधियोची रेसिपी – https://goo.gl/ktYZt6
भोगीची भाजी आपण संक्रांतीच्या आदल्या दिवशी करतो. या भाजीतही साधारणपणे सारख्याच भाज्या घातल्या जातात. पण करण्याची पद्धत पूर्णपणे वेगळी आहे. जसं की या भाजीत ओली हळद घालत नाहीत. सुरती पापडीऐवजी वालाच्या शेंगा वापरल्या जातात. शिवाय गाजराचा वापर होतो. या भाजीत तिळाचं कूट वापरलं जातं, कारण थंडीच्या दिवसांत स्निग्ध पदार्थांची जजास्त गरज असते. शिवाय या भाजीत का-हळाचं किंवा खुरासणीचं कूट वापरलं जातं.
भोगीच्या भाजीची रेसिपी – https://goo.gl/6jPLzm
या मोसमात गाजरं उत्तम मिळतात. माझी आई गाजराचा भुरका फार मस्त करते. गाजराचा कीस करून तो उन्हात कडकडीत वाळवायचा. नंतर जास्त तेलाची फोडणी करून तो कुरकुरीत करायचा. त्यातच तीळ, तिखट, मीठ घालायचं. हे एक मस्त तोंडीलावणं होतं.
हिंदी सिनेमानं गाजर हलवा अमर केलेला आहे. आईचं प्रेम म्हणजे गाजर हलवा असंच जणू समीकरण हिंदी सिनेमानं केलेलं आहे.
गाजर हलवा – १ किलो गुलाबी गाजरं सालं काढून किसून घ्या. एका कढईत तूप गरम करा. त्यावर गाजराचा कीस घाला. झाकण ठेवून मंद आचेवर चांगली वाफ येऊ द्या. नंतर त्यात साधारणपणे १ मोठा कप दूध घाला. परत झाकण ठेवून वाफ येऊ द्या. गाजर शिजत आलं की त्यात वेलची पावडर, काजूची जाडीभरडी पूड, बेदाणे, बदामाचे काप आणि साखर घाला. मला १ किलोला अर्धी वाटी साखर पुरली. कारण गाजरं छान गोड होती. शिवाय फार मिट्ट गाजर हलवा मला आवडत नाही. लवकर घट्ट करायचा असेल तर २ टेबलस्पून मिल्क पावडर घाला.
माझ्या आजोबांना गाजराची भाजी फार आवडायची. खरं तर ही अगदी साधी भाजी आहे. गाजराच्या सालं काढून मध्यम आकाराच्या लहान फोडी करा. तेलाची मोहरी-हिंग घालून फोडणी करा. नंतर त्यात हळद घाला. त्यात गाजराच्या फोडी घाला. एक वाफ आली की त्यात तिखट, मीठ, का-हळाचा कूट घाला. वरून बारीक चिरलेली कोथिंबीर आणि आवडत असल्यास ओलं खोबरं घाला.
मुळा अनेकांना आवडत नाही. पण मला स्वतःला मुळा फार आवडतो. विशेषतः कच्चा मुळा मला फार आवडतो. खानदेशात मिरचीची भाजी केली जाते. या भाजीबरोबर कच्चा कांदा, काकडी आणि कच्चा मुळा खातात. या भाजीबरोबर तोंडीलावणं म्हणून मुळा हवाच.
खानदेशी मिरच्यांची भाजी – https://goo.gl/N6FknW
मुळ्याची दह्यातली कोशिंबीर – मुळा किसून घ्यायचा. त्यात गोड दही, दाण्याचं कूट, चिमूटभर तिखट, मीठ आणि बारीक चिरलेली कोथिंबीर असं सगळं घालायचं. छान एकत्र करायचं. या कोशिंबीरीला फोडणीची गरज नाही.
मुळ्याचा पराठा – https://goo.gl/v4R1Ej
राजमा खरं तर पंजाबी. किंवा उडीद डाळीचा वापर खानदेशात सोडला तर महाराष्ट्रात तसा फारसा होत नाही. पण या दोन्ही डाळी खूप पौष्टिक आणि हिवाळ्यात आवश्यक असणारी जास्त ऊर्जा देणा-या.
दाल माखनी – https://goo.gl/qCYjRo
अशीच एक डाळीची सोपी पण मस्त रेसिपी तरला दलालांच्या पुस्तकात आहे. धाबेवाली डाळ नावाच्या या पदार्थात जास्त मसाले वापरले जात नाहीत. पण उडीद डाळ, हरभरा डाळ आणि राजमा या तिन्ही डाळींच्या वापरानं ही डाळ फार चवदार होते.
धाबेवाली डाळ – https://goo.gl/JaPVYz
गेल्या पोस्टमध्ये सोलाण्यांच्या आमटीची एक रेसिपी शेअर केली होतीच. आज जी रेसिपी शेअर करणार आहे ती एकदम वेगळी आहे. माझ्या बहिणीची, मेघनची मैत्रीण ती करते.
सोलाण्यांच्या करंज्यांची आमटी – https://goo.gl/X62hbG
या सगळ्या रेसिपीज तुम्ही करून बघा. कशा झाल्या होत्या तेही नक्की कळवा.
सोशल नेटवर्कवर ही पोस्ट शेअर करताना या ब्लॉगचा जरूर उल्लेख करा.
#साधेपदार्थ #सोपेपदार्थ #रोजचेपदार्थ #हेल्थइजवेल्थ #हेल्दीखाहेल्दीराहा #एकत्रितपदार्थांच्यापोस्ट #हिवाळीपदार्थ #हिवाळा #आरोग्यदायीपदार्थ #मुंबईमसाला #अन्नहेचपूर्णब्रह्म #simplerecipe #healthyrecipe #healthiswealth #healthyliving #healthyeating #winterrecipes #indianwinter #mumbaimasala
सायली राजाध्यक्ष
अन्न हेच पूर्णब्रह्म 